DKP hurda, düşük karbon içerikli, yüksek kaliteli sac atıklarından oluşan ve demir-çelik üretiminde oldukça önemli bir yere sahip olan hurdadır. Gerek homojen yapısı gerekse düşük alaşım içeriği sayesinde yüksek kaliteli çelik üretimi için ideal bir hammaddedir. Ancak bu avantajları tam anlamıyla değerlendirmek için DKP hurdasının uygun oranlarda, doğru zamanda ve uygun proseslerle kullanılması gerekir.
Bu yazımızda DKP hurda nedir, nerelerde kullanılır, hangi avantajları sunar ve üretim sürecinde nasıl değerlendirilmelidir? sorularına detaylı yanıtlar bulacaksınız.
DKP Hurda Nedir?
DKP (Derin Çekme Pres) hurdası, adını “derin çekme sac” olarak bilinen, genellikle otomotiv, beyaz eşya ve sac şekillendirme sektörlerinden çıkan üretim artığı, firesi ve kesim parçalarından alır. Bu hurdalar;
Düşük karbon oranı (%0.03 – %0.07 arası)
Yüzeyi temiz, boyasız ve yağsız
Yüksek yoğunlukta preslenmiş (balya hâlinde)
İnce kesitli ve hızlı ergiyebilir
özelliklere sahip olduklarından dolayı hem çelik kalitesini artırır, hem de ergime süresini kısaltır.
DKP Hurda Nerelerde Kullanılır?
Ark Ocakları (EAF)
Endüksiyon Ocakları
Konvertör sistemleri
Alaşımsız veya düşük alaşımlı çelik üretimi yapılan tesisler
Kritik yüzey kalitesi istenen mamuller (çubuk, tel, sac üretimi)
DKP Hurda Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ 1. Şarj Oranı ve Proses Dengesi
DKP hurdanın tamamı ince kesitli olduğundan, yalnız başına kullanıldığında ergime hızı çok yüksek olur ve ark ocağında ani enerji tepkilerine sebep olabilir. Bu nedenle:
Genellikle HMS 1 veya 2 hurdalarla birlikte kullanılır.
Oranlama: %20 – %40 DKP + %60 – %80 HMS karışımı önerilir.
Fazla DKP kullanımı, yüksek curuf oluşumuna ve enerji dengesizliğine neden olabilir.
✅ 2. Yağ, Toz ve Kaplama Kalıntıları
Otomotiv ve beyaz eşya sektöründen gelen bazı DKP hurdaları yağlı, gresli veya boya kalıntılı olabilir. Bu durum fırında:
Aşırı duman, parlama, gaz oluşumu
Curufun dengesizleşmesi
Refrakter yüzeylerinde ani sıcaklık etkileriyle çatlama
gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle:
DKP hurdalar kaynağında sınıflandırılmalı
Yağdan arındırılmalı ve ön analiz yapılmalı
gerekmektedir.
✅ 3. Fırın Dolum ve Presleme Yoğunluğu
DKP hurda genellikle preslenmiş balyalar hâlinde gelir. Bu balyalar:
Fırına doğrudan atılmamalı, iç hacmi göz önünde bulundurularak parçalanmalı veya kontrollü serilmelidir.
Aksi takdirde fırın içindeki hava sirkülasyonu ve ark yayılımı engellenebilir.
✅ 4. Alaşım İçeriği ve Kimyasal Saflık
DKP hurda düşük karbon içerdiğinden, alaşımsız çelik üretimi için idealdir. Ancak:
Eğer ürün özel alaşımlar içeriyorsa (örneğin yüksek manganlı, kromlu çelik), DKP bu dengeyi bozabilir.
Kimyasal analiz raporu ile desteklenmiş DKP hurda kullanımı önerilir.
DKP Hurdanın Doğru Kullanımının Avantajları
✅ Yüksek ergime hızı sayesinde enerji verimliliği artar.
✅ Düşük karbon oranı ile alaşım dengesi daha rahat sağlanır.
✅ Yüzey temizliği yüksek olduğu için daha az curuf oluşur.
✅ Çelik kalitesi, özellikle yüzey kalitesi ve kimyasal saflık açısından iyileşir.
✅ Ocak içi refrakter ömrü uzar, çünkü aşındırıcı atık miktarı azalır.
✅ Daha homojen sıvı çelik elde edilir, son ürün kalitesi artar.
Sonuç
DKP hurda, doğru kullanıldığında çelik üretiminde kaliteyi yukarıya taşıyan, proses verimliliğini artıran çok kıymetli bir hammaddedir. Ancak yüksek yüzey saflığı, düşük karbon ve ince kesit gibi özellikleri nedeniyle mutlaka doğru oranlarda ve kontrollü şekilde kullanılmalıdır.
Alpha Refractory LLC olarak biz, sahada karşılaşılan şarj dengesi sorunları, refrakter hasarları ve üretim verimsizliği gibi kritik konularda mühendislik tabanlı danışmanlık hizmeti sunuyoruz. DKP hurdadan maksimum verim almak, üretiminizi kayıpsız ve sürdürülebilir hâle getirmek için her zaman yanınızdayız.
